Laatst was ik te gast bij een groot productiebedrijf waar ik een aantal managers mag begeleiden door middel van een coachingstraject. Eén van hen was best wel streng voor zichzelf: hij vond het eigenlijk niet kunnen dat hij de meer informele contacten met zijn medewerkers op de werkvloer echt moest plannen in zijn agenda. Anders kwam het er niet van, tijdsgebrek weet je wel… Als hij er echt in geloofde dat via dergelijke contacten een sterke verbinding zou ontstaan, en dus meer vertrouwen en dus meer openheid om dingen bespreekbaar te maken, ook als ze zogezegd niks met het werk te maken hebben, dan zou dat toch vanzelf moeten in orde komen? Dat was zo’n beetje de gedachtengang van de man in kwestie.

Heeft hij gelijk en gelooft hij dan toch niet echt zijn eigen verhaal?

Persoonlijk vind ik dat enige nuance op zijn plaats is.

Hij doet het wél! Ook al is het nu nog nodig om het in te plannen om ervoor te zorgen dat het er ook echt van komt. Hoe vaak belanden goede intenties niet op de hoop der mislukte beloftes? Het is door ze om te zetten in concrete acties, hoe klein ook, dat ze kans van slagen krijgen. Het is pas toen ik me inschreef bij een loopclub en de trainingsmomenten plande in mijn agenda dat ik ook effectief aan het sporten ben gegaan, al was ik er wel al 20 jaar over aan het zeuren… En zo wordt die intentie omgezet in nieuw gedrag.

Vastgeroeste patronen

Het lastige aan nieuw gedrag is wel dat je het  gemakkelijk terug laat schieten, dat je gemakkelijk hervalt in oude patronen, oude gewoontes. Onze hersenen hebben ook  niet altijd graag die nieuwe dingen: ze houden ergens toch een risico in en onze ratio neemt het dan over en probeert ons ervan te overtuigen dat alles bij het oude laten misschien wel beter is. Je hersenen verschalken is dus de boodschap! Door nieuw gedrag dat je jezelf wil aanleren in kleine stapjes op te splitsen zodat ons brein gerustgesteld wordt dat het risico al bij al beperkt is…

Zo probeer ik mezelf af te leren steeds mijn rechterhand op de versnellingspook van mijn auto te leggen. Ik rijd immers al bijna 4 jaar met een automaat, stilaan mag ik die oude en nutteloos geworden gewoonte wel afschaffen…Het is eigenlijk pas de laatste maanden dat het me begon op te vallen hoe nutteloos die handeling was, schakelen moet ik toch niet doen. Nu stap ik in mijn wagen met de positieve intentie om mijn twee handen aan het stuur te houden of mijn rechterelleboog op het armsteuntje te laten rusten. Ik betrap mezelf er vaak op, wanneer ik ‘op automatische piloot’ rijd, dat die hand toch op de versnellingspook terecht komt. En dan corrigeer ik mezelf.  Hoe vaak doen we immers geen dingen puur uit gewoonte? Al lang niet meer uit noodzaak? Al lang vergeten zelfs waarom we dat ooit zijn beginnen doen?  Kijk maar eens rond in jouw werkomgeving. Wat doe jij, omdat je het altijd zo hebt gedaan, omdat ze je ooit hebben gezegd dat het zo moest (Waarom? Daarom, wij doen dat nu eenmaal zo hier)? En neem je voor om vanaf morgen ‘iets’ anders te gaan aanpakken: draag je horloge aan je andere arm, begin de dag met een korte wandeling, denk na bij elk document dat je wil bewaren of dat wel zo nodig is, print niet gedachteloos alles af wat je wil lezen, vul je lunchbox eens met een wrap in plaats van de klassieke boterham, …  Zo train je jezelf ook ongemerkt in het flexibel zijn, in het omgaan met verandering.

Een nieuw pad banen

Wat we doen en hoe we gewend zijn dat te doen: dat zijn ook ingesleten patronen, vaak jarenlange verbindingen tussen cellen in onze hersenen. Vergelijk het met een autosnelweg: het gaat snel (meestal toch), de omstandigheden zijn ideaal om haast zonder nadenken door te kunnen rijden. En vergelijk nieuw gedrag gerust met een haast onzichtbaar weggetje in het bos waar je voor de eerste keer loopt: het is wat hobbelig, er steken wortels uit de grond, je weet niet waar het uitkomt. Indien je echter alle dagen opnieuw op dat nieuwe weggetje gaat lopen, zal na verloop van tijd een mooi, duidelijk en comfortabel pad ontstaan.

Dat kost wat moeite, zeker in het begin, maar oefening baart kunst! Slimme wetenschappers hebben uitgedokterd dat je nieuw gedrag of vaardigheden minstens 50 dagen moet oefenen alvorens het een nieuwe gewoonte kan worden die deel gaat uitmaken van je patronen. Zo wordt dat eerst nieuwe gedrag een nieuw automatisme.

Intussen begin ik aardig te wennen aan twee handen op het stuur …